Voordelen klaveronderzaai

Landbouwkundige voordelen

  • Minder grondbewerking. Na de oogst van het graan zijn geen bewerkingen meer nodig, doordat geen groenbemesters hoeven te worden ingezaaid. In plaats daarvan hoeft er alleen eenmalig breedwerpig worden gezaaid met het klavermengsel tussen het graan. Dit bespaart diesel(kosten) en arbeidsuren, maar zorgt ook voor minder verdichting van de bodem.
  • Minder (kunst)mest. De klavers binden zelf stikstof uit de lucht en leggen dit vast in de grond. Daardoor hoeft 1) de groenbemester zelf niet te worden bemest; en 2) zorgt het voor stikstofnalevering voor het volggewas. Een hectare klavers bindt ongeveer 100 kg stikstof (N). Het voordeel van klavers is dat 50 procent van de vastgelegde stikstof het volgende groeiseizoen al beschikbaar is. Bij andere groenbemesters is de directe nalevering hooguit 25 procent. De stikstofnalevering in het volgende jaar is dus zo’n 50 kg N per hectare oftewel 200 kg kunstmest (KAS).
  • Vergoeding van het GLB. In het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) wordt de onderzaai van een vanggewas aangemerkt als ecoregeling met een waarde van 151 euro per hectare. Dat is 100 euro meer dan de waarde voor inzaai van reguliere groenbemesters en biedt dus een extra voordeel voor klaver doorzaaien in een graangewas. Voor deze ecopremie geldt als voorwaarde dat de onderzaai na de oogst van het graan minimaal 80 procent van een perceel moet bedekken. Verder moet het ondergezaaide gewas minimaal tot 1 december op het land blijven staan. Tot slot is na de graanoogst geen chemische gewasbescherming meer toegestaan.
  • Een gezondere bodem. Doordat de bodem minder wordt beroerd en bereden (zie puntje 1), maar ook doordat het bodemleven floreert dankzij de langdurige bedekking van het klavermengsel en de wortels van de graanstoppel. Door de extra biomassa bouwt de bodem ook meer organische stof op.
  • Minder onkruid. Het klavermengsel bedekt de bodem vrijwel volledig, waardoor onkruid nauwelijks kans krijgt.

Ecologische voordelen

  • Heel belangrijke maatregel voor akkervogels. O.a. kwartels, veldleeuweriken, kramsvogels, geelgorzen en patrijzen houden zich graag op in graanstoppels met daaronder klavers. Het is een ideale verblijfplaats omdat ze er goed kunnen eten van de achtergebleven granen, het eiwitrijke klaver en de insecten die erop af komen. Bovendien is de laag van klavers open en laag genoeg zodat de akkervogels zich erdoorheen kunnen bewegen, en tegelijkertijd dicht genoeg om zich er goed in te kunnen verstoppen.
  • Een gezondere bodem. De bodemstructuur verbetert doordat de bodem minder wordt beroerd en bereden (zie Landbouwkundige Voordelen), maar ook doordat het bodemleven floreert dankzij de langdurige bedekking van het klavermengsel en de wortels van de graanstoppel. Door de extra biomassa bouwt de bodem ook meer organische stof op.
  • Minder pesticiden. In de biologische landbouw wordt klaveronderzaai al veel toegepast. In de gangbare landbouw nog niet, mede door het gebruik van herbiciden. Met klaveronderzaai zijn minder herbiciden nodig, omdat onkruid wordt onderdrukt door de klavers die de bodem mooi egaal bedekken. Hierdoor krijgen insecten meer kans.

Klimaat

  • Minder CO2. Dankzij de stikstofnalevering van de klavers – zo’n 50 kg stikstof per hectare – behoeft het volggewas minder (kunst)mest. 50 kg pure stikstof staat gelijk aan zo’n 200 kg kunstmest (KAS). Bij de productie van kunstmest komt zeer veel CO2 vrij, zo’n 1000 kg per 500 kg KAS. Eén hectare klaveronderzaai bespaart dus zo’n 400 kg CO2.