Menu
In 2020 sloegen LTO Nederland de handen ineen om 1001 hectare aan grasland kruidenrijk te maken. Iedere hectare kruidenrijk scheelt 500 kg kunstmest, 1000 kg CO2 en het is beter voor koe, bodem en biodiversiteit. Maar voor de boer is het een omslag in denken en werken, en het zaaizaad is duurder.
Boeren kregen dankzij een crowdfundingsactie 150 euro per hectare korting op productief kruidenrijk grasmengsel en krijgen daarbij gratis begeleiding. De korting geldt voor maximaal 3 hectare per boer zodat veel boeren kunnen meedoen en op laagdrempelige manier experimenteren met kruidenrijk. Het mengsel is dankzij de korting niet veel duurder dan Engels raaigras, dus de drempel om eens te proberen is heel laag. De actie sloeg aan. Vele burgers, provincies, Rijk en gemeenten doneerden. Inmiddels zijn meer dan 7000 ha ingezaaid door 1.500 verschillende boeren en wil 77% verder met kruidenrijk.
In de zomer van 2022 startte Urgenda een samenwerking met ZLTO om ook akkerbouwers te helpen met korting voor soortenrijke groenbemestermengsels. Na een geslaagde pilot in Zeeland ging ook deze actie landelijk in het najaar van 2023. Het concept werkt hetzelfde als bij kruidenrijk grasland: akkerbouwers krijgen 75 euro/ha korting op 5 ha biodivers mengsel, waardoor de prijs rond de prijs van Gele Mosterd ligt. Er werd in 2023 meer dan 1000 hectare aan groenbemestermengsels besteld door zo’n 200 akkerbouwers. Zij waardeerden de actie met een 8,8 gemiddeld.
Terwijl de campagne 1001ha Biodiverse Groenbemesters landelijk werd opgeschaald, onstond alweer het volgende idee. Klaveronderzaai wordt door veel biologische graantelers al toegepast, maar de gangbare akkerbouw blijft achter. Volgens adviseur Sander Bernaerts komt dat met name doordat gangbare boeren denken dat het niet samen gaat met het gebruik van herbiciden en concurrentie van de hoogproductieve graangewassen.
Maar klaveronderzaai heeft een hoog potentiëel: niet alleen draagt het bij aan klimaat- en stikstofproblemen door kunstmestbesparing; ook is het heel belangrijk voor akkervogels. Volgens akkervogelexpert Ben Koks zijn akkervogels als de grauwe kiekendief en de patrijs enorm gebaat bij de combinatie van een korte graanstoppel en bodembedekking met klaver.
Daarom voerden we in 2024 een pilot uit met klaveronderzaai bij 30 gangbare graantelers. Vooral in wintertarwe, maar ook in zomergranen. In de pilot werden biologische en gangbare percelen met elkaar vergeleken.
In 2025 schalen we het experiment op: we bieden graantelers 75% korting op het onderzaaimengsel, zodat zij zelf aan de slag kunnen. Hierbij bieden we een nauwkeurige teelthandleiding en de mogelijkheid voor persoonlijk advies. We zullen ook bij vijftig boeren opnieuw gaan monitoren, om zo nog meer resultaten te verwerven waar we lessen uit kunnen trekken.
Kijk voor meer informatie over de actie en over klaveronderzaai op de volgende pagina’s:
© 1001ha.nl