Afgelopen voorjaar deden 139 akkerbouwers en 5 proefbedrijven mee met een grootschalige pilot voor klaveronderzaai. Door de droogte en verkeerd herbicidengebruik zijn veel percelen mislukt. Toch blijft het animo onder akkerbouwers groot en wil 70% van de deelnemers het volgend jaar weer proberen. Urgenda zal daarom ook in 2026 75% korting geven op speciale klaveronderzaaimengsels. Deze vergeten landbouwmethode draagt bij aan het verminderen van de stikstofdruk in de landbouw, brengt belangrijke vogelhabitat terug en draagt bij aan klimaat- en biodiversiteitsdoelen.
Nieuwe oude methode
Afgelopen jaar werkte Urgenda samen met landbouwadviseur Sander Bernaerts en vogelexpert Ben Koks aan een onderzoek naar de mogelijkheden om klavers in te zaaien onder gangbaar graan. Klavers onder graan is heel gewoon in de biologische landbouw, maar grote uitzondering in de gangbare graanteelt. Waarom? Omdat men denkt dat het niet kan. Klavers zijn immers gevoelig voor de meeste herbiciden en het graan staat dichter op elkaar waardoor de klavers minder licht krijgen. Maar deze landbouwmethode heeft vele voordelen, voor de boer, de bodem én voor akkervogels. Voor de boer betekent het een betere bodemstructuur, minder werk en een reductie in (kunst)mestgebruik. Voor akkervogels is het graanstoppelveld met het klavermengsel een cruciaal landschap waar zij in het najaar en eventueel winter veel voedsel vinden en zich kunnen verschuilen.
Resultaten
139 akkerbouwers en 5 proefbedrijven deden mee. Op 3 van de 5 proefbedrijven mislukte de pilot door droogte, en dat gebeurde helaas ook bij veel deelnemers. 49 akkerbouwers vulden een enquête in waaruit blijkt dat ook hier het merendeel verdroogde. Ook blijken de klavermengsels gevoeliger voor herbiciden dan gedacht, en hebben de meeste deelnemers zich niet aan de aanwijzingen in de teelthandleiding gehouden. Slechts 20% lukte goed, en nog eens 30% deels. Toch wil 70% van de akkerbouwers volgend jaar weer meedoen, en wil slechts 2% dit niet. De campagne oogst veel enthousiasme en waardering.
Leerpunten en vervolg
Akkerbouwers hebben helaas geen invloed op het weer, maar degenen die volgend jaar met de pilot mee willen doen, kunnen dit najaar al hun slagingskans aanzienlijk vergroten door geen of minder herbiciden te spuiten en daarbij te kiezen voor de middelen die worden aangeraden in de teelthandleiding te volgen. Ook door vroeger door te zaaien, de rijafstand te vergroten en het inwerken van het mengsel kan de deelnemer de slagingskans vergroten. Urgenda zal hier samen met Naturim advies en LTO partners nog meer aandacht aan schenken.
- Lees hier alle resultaten van het afgelopen jaar.
- Meld je hier aan voor het online webinar op 26 januari 2026!
Vanaf februari zullen de speciale klaveronderzaaimengsels weer met 75% korting worden aangeboden via klaveronderzaai.1001ha.nl
De resultaten werden vandaag gedeeld door Sander Bernaerts en Anne Doeksen op een drukbezochte veldbijeenkomst op proefboerderij de Broekemahoeve in Lelystad.
